Parijs in 2025 is een stad die het effect van de Spelen heeft verwerkt en dit heeft omgezet in routine: meer zachte mobiliteit, meer voetgangerszones, nieuwe werkritmes en een andere relatie met vrije tijd. Van fietspaden tot zwemmen in de Seine, van de hybride thuis-kantoorformule tot de terrassen van de bistro’s: de gewoonten van de Parijzenaars vertellen over een hoofdstad die verandert zonder haar ziel te verliezen.
Het dagelijkse vervoer blijft gebaseerd op het openbaar vervoer, dat in 2024 meer dan 3,1 miljard reizen in Île-de-France heeft overschreden, een stijging ten opzichte van 2023, mede dankzij de organisatorische inspanning voor de Spelen. Tegelijkertijd is de fiets de favoriete kortere route geworden: het Vélib’-systeem sloot 2024 af met 49,3 miljoen ritten en meer dan 470.000 abonnees, terwijl Parijs werd beoordeeld als een van de beste Europese steden voor bike sharing. De stad heeft ook een duidelijke keuze gemaakt tegen sommige “omstreden” vervoersmiddelen: na het referendum van 2023 zijn deelsteps verboden (privésteps blijven toegestaan), en in maart 2025 stemden bewoners voor de afsluiting van nog eens 500 straten voor verkeer. Resultaat: meer leefbare trottoirs en meer gewoonten “van nabijheid”.
De meest zichtbare erfenis van het post-Olympische tijdperk is echter het water: vanaf de zomer van 2025 is zwemmen in de Seine opnieuw mogelijk in drie aangewezen zones, met dagelijkse kwaliteitscontroles en groene/rode vlaggen afhankelijk van de weersomstandigheden. Tijdelijke sluitingen na zware regenval komen nog voor, maar voor de Parijzenaars is het idee van een stadsduik inmiddels een reële gewoonte tijdens de warmste weken.
Werk en vrije tijd
Qua werk is hybride de norm. In de eerste helft van 2024 werkte meer dan één op de vijf werknemers in de privésector op afstand, en de gemiddelde week komt neer op ongeveer twee dagen thuis; eind 2024 en begin 2025 schatten studies een stabilisatie rond 23% van de privéarbeidskrachten. Het meest voelbare effect in de stad is de verdunning van de spits, met iets flexibelere verplaatsingen en buurten die ook midden op de dag levendig blijven op “thuisdagen”.
Het stedelijke ritueel bij uitstek blijft dat van de terrassen. In 2025 heeft de gemeente zomerse openingstijden verlengd (tot 23.00 uur), waarmee zij legitimeert wat voor veel Parijzenaars een verlengstuk van de woonkamer is: cafés, bistro’s en restaurants in de open lucht als dagelijkse ontmoetingsplaats. Er is wel spanning met bewoners over nachtelijk lawaai: het thema is uitgegroeid tot een klein stadsgeval, een teken van hoe belangrijk het “terrasleven” weegt op de gewoonten en de nachtrust van de hoofdstad.
Betalen is steeds vaker een “contactloos” gebaar, dat boodschappen, koffie en vervoer begeleidt: in Europa (inclusief Frankrijk) waren kaartbetalingen in 2024 inmiddels goed voor de meerderheid van de niet-contante transacties, met een versnelling die merkbaar is bij de kleine dagelijkse uitgaven. Voor de Parijzenaars is de digitale portefeuille net zo’n gewoonte geworden als de Navigo.
Cultuur, sport en welzijn
In hun vrije tijd blijft het culturele aanbod de keuzes en agenda’s bepalen. Het Louvre ontving 8,7 miljoen bezoekers in 2024, terwijl Orsay-Orangerie de grens van 5 miljoen benaderde; in datzelfde jaar registreerde Frankrijk een stijging van het bioscoopbezoek, terwijl veel andere markten stagneerden of daalden. Voor de Parijzenaars blijft “tentoonstelling + film” een wekelijkse combinatie die veel wordt beoefend, zelfs wanneer de stad vol toeristen zit.
Sport en welzijn zijn meer “van de buurt” geworden. Tussen gemeentelijke zwembaden, sportscholen en velden verdeelde Parijs 3,3 miljoen uren gebruik van de faciliteiten in het seizoen 2023-24, en hardlopen kende een nieuwe populariteit, mede dankzij de autovrije oevers en het effect van de Spelen. Ochtendlopen langs de Seine en de kanalen, ooit beschouwd als “toeristisch”, maken steeds meer deel uit van de routine van de bewoners.
Consumptie: minder wegwerp, meer hergebruik. De stad heeft de doelstellingen voor “plasticvrij” versneld in het openbaar beleid, terwijl in het winkelmandje van de Parijzenaars de vertrouwdheid met tweedehandsartikelen groeit (van kleding tot accessoires), gestimuleerd door platforms die zijn ontstaan voor onderlinge uitwisseling en nu stabiel winstgevend zijn. Het overheersende idee is “beter kopen en langer laten meegaan”, zelfs zonder extremen.
De relatie met digitaal en online kansspelen
In Frankrijk blijft het kader gereguleerd: sportweddenschappen, paardenrennen en online poker zijn legaal; online casinospellen zijn niet toegestaan, ondanks het feit dat er in 2024-2025 discussie was over een mogelijke regulering die vervolgens is uitgesteld voor verdere raadpleging. In 2024 groeide de markt als geheel (aangedreven door grote sportevenementen), en het aantal actieve online rekeningen overschreed de 5,7 miljoen; qua gedrag verklaarde in 2023 51,6% van de volwassenen dat ze in het afgelopen jaar aan ten minste één vorm van kansspel hadden deelgenomen.
In een digitale metropool als Parijs vertaalt dit zich vooral in informatie en bewustzijn: burgers worden blootgesteld aan merken, campagnes en discussies die ook uit de buurlanden komen, bijvoorbeeld exploitanten die actief zijn in België zoals betFIRST Casino, maar de Franse regelgeving bepaalt het legale aanbod en de beschermingsmaatregelen.
Een stad tussen nabijheid en levenskwaliteit
Ten slotte is de zomer in de stad niet langer (alleen) een oefening in het doorstaan van de hitte: tussen de stadsstranden van Paris Plages, de nieuwe zwemzones, de “late” terrassen en de zich vermenigvuldigende voetgangersruimtes hebben de Parijzenaars hun idee van ontspanning opnieuw vormgegeven zonder al te ver van huis te gaan. Het is het beeld van een hoofdstad die heeft geleerd nabijheid en levenskwaliteit te combineren: minder gedwongen verplaatsingen, meer micro-ervaringen binnen handbereik, en een mozaïek van gewoonten dat 2025, meer dan een “post-Spelen”, het begin maakt van een andere normaliteit.
